Επιπτώσεις χαλαζοπτώσεων στην αγροτική παραγωγή, μέθοδοι προστασίας των καλλιεργειών

Abstract

Η γεωργική δραστηριότητα, είναι εκτεθειμένη σε μεγάλο βαθμό στα καιρικά φαινόμενα. Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις υπόκεινται βλάβες και φθορές εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων και γενικώς φυσικών ζημιογόνων παραγόντων, με αποτέλεσμα τη πτώση της παραγωγής και κατά συνέπεια του γεωργικού εισοδήματος, σε ποσοστό που ποικίλλει ανάλογα με την καλλιέργεια, την περιοχή και την ένταση των καιρικών φαινομένων. Τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής που περιγράφεται από τους επιστήμονες, παρατηρούνται ακραία καιρικά φαινόμενα, μεγάλης έντασης σε περιόδους που τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν άγνωστα. Ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) είναι ο βασικός φορέας που ασφαλίζει τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις στον ελλαδικό χώρο και κατ’ επέκταση προστατεύει το τομέα της γεωργίας και το ζωικό κεφάλαιο. Οι κύριες παροχές του ΕΛΓΑ στο πλαίσιο της ασφάλισης είναι οι εξής: α) ασφαλίζει τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και το ζωικό κεφάλαιο για βλάβες από ποικίλους φυσικούς κινδύνους, β) παρέχει προγράμματα ενεργητικής προστασίας για τις καλλιέργειες, γ) εκτελεί προγράμματα για Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις για τη κάλυψη βλαβών που προέκυψαν από ασφαλιζόμενους φυσικούς κινδύνους δ) τεκμηριώνει όλες τις επιπτώσεις στη γεωργική παραγωγή, για λογαριασμό του ΥΠΑΑ&Τ, για ενεργοποίηση όλων των εργαλείων στήριξης της αγροτικής παραγωγής (π.χ. deminimis). Μάλιστα, όσον αφορά τις Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις, η έρευνα για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που υφίστανται κάθε ημερολογιακό έτος συντελείται από τον ΕΛΓΑ, μέσω χρήσης δεδομένων από μετεωρολογικούς σταθμούς. Όσον αφορά τα προγράμματα ενεργητικής προστασίας, μείζονος σημασίας είναι το Πρόγραμμα Χαλαζικής Προστασίας που παρέχεται από τον ΕΛΓΑ. Πρόκειται για πρόγραμμα που στοχεύει στην ελάττωση της χαλαζόπτωσης μέσω χρήσης εναέριων μέσων, με στόχο να προστατεύσει τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις στις περιοχές εφαρμογής από ζημιές λόγω χαλαζόπτωσης και τη μείωση των ασφαλιστικών αποζημιώσεων. Για πολλά χρόνια ο ΕΛΓΑ εφάρμοζε πρόγραμμα αντιχαλαζικής προστασίας με χρήση αντιχαλαζικού διχτυού. Μάλιστα επιδοτούσε ο ίδιος την εγκατάσταση της υποστύλωσης και την προμήθεια του αντιχαλαζικού διχτυού από τους παραγωγούς, για συγκεκριμένες όμως δενδρώδεις καλλιέργειες και τα αμπελοειδή. Από το 2017 η ενεργητική προστασία για χαλάζι, βροχόπτωση και παγετό για συγκεκριμένες καλλιέργειες, εντάχθηκε στο ΠΑΑ με το υπομέτρο 5.1. Τα στοιχεία που παρέχονται από το Δίκτυο Χαλαζομέτρων συμβάλλουν στη μελέτη διαφόρων συντελεστών και παραγόντων του χαλαζιού και της χαλαζόπτωσης συγκριτικά με τις αποζημιώσεις που θα καταβληθούν στους ασφαλιζόμενους. Συγκεκριμένα παρέχεται η δυνατότητα μελέτης της κινητικής ενέργειας, της ορμής, του μεγέθους των συσσωματωμάτων χαλαζιού και το μέγεθος της χαλαζόπτωσης ανά τετραγωνικό μέτρο.

Agricultural activity is highly dependent on weather conditions. Both agricultural production and agricultural capital are being damaged by weather conditions or extreme weather events. As a result, production is getting smaller and consequently incomes are being reduced, according to the crop, the area and the intensity of the weather conditions. In recent years, because of the climate change, extreme weather events of great intensity have been observed in periods that were unknown in previous decades. The Hellenic Organization of Agricultural Insurances (ELGA) is the main cropsand animal production insurance organization in our country. It contributes to the protection of agricultural activity, through a) the provision of insurance coverage of agricultural production and livestock against specific natural hazards, b) active crop protection programs, c) State Financial Assistance Programs for damage to the capital of agricultural holdings, which it carries out on behalf of the Hellenic Ministry of Rural Development and Food and d) the documentation of all impacts on agricultural production. In particular, in the field of State Financial Support, the ELGA carries out meteorological documentation studies of adverse and extreme weather conditions prevailing during a calendar year, using data from meteorological stations. In the field of active protection, the National Program for Hail Protection by Aerial Means, which is a hail suppression program aimed at reducing hailstorms in order to protect agricultural production in the areas of application from damage caused by hail and to reduce insurance claims, is implemented by the ELGA. For many years, ELGA had implemented a hail protection program using hail netting. It even subsidized the installation of the support and the supply of the anti-slip netting by producers, but for specific tree crops and vineries. Since 2017, active protection against hail, rainfall and frost for specific crops has been included in the farm development plan under submeasure 5.1. Using data from the Hail Gauge Network, the correlation between hail parameters such as kinetic energy, momentum, mass, maximum diameter of hailstones, percentage of the affected surface of the hail gauge and the number of hailstones per square meter and the amounts of insurance compensation paid per hail fall episode is checked