Τα είδη κουνουπιών του γένους Anopheles εντοπίζονται σε αφθονία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ενώ ορισμένα από αυτά είναι γνωστό ότι είναι ικανοί φορείς της ελονοσίας, αποτελώντας δυνητικό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία. Στην παρούσα εργασία, καταγράφηκαν τα είδη Anopheles που συλλέχθηκαν από έξι διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας. Πραγματοποιήθηκαν βιοδοκιμές για την εξέταση της ευαισθησίας τους σε ορισμένα εντομοκτόνα. Χρησιμοποιήθηκε η συνιστώμενη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) μέθοδος για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της προνυμφοκτόνου δραστικής ουσίας Bacillus thuringiensis israelensis (Bti) έναντι των προνυμφών κουνουπιών και η μέθοδος CDC bottle assay για την αξιολόγηση της απόκρισης των ενηλίκων στα πυρεθροειδή εντομοκτόνα. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν μοριακές αναλύσεις για την ταυτοποίηση των ειδών και την ανίχνευση της ύπαρξης γνωστών μεταλλαγών ανθεκτικότητας στα εντομοκτόνα (kdr μεταλλαγές). Οι κύριοι (ή αν προτιμάς οι σημαντικότεροι ) φορείς για τη μετάδοση της ελονοσίας Anopheles sacharovi, An. maculipennis και An. lambranchiae εντοπίστηκαν ο καθένας σε μία από τις έξι θέσεις δειγματοληψίας, μεταξύ άλλων λιγότερο σημαντικών αλλά ικανών φορέων ελονοσίας (An. claviger, An. algeriensis, An. plumbeus, An. superpictus και An. hyrcanus) που ήταν επίσης παρόντες. Παρατηρήθηκε μια διαφοροποίηση στην απόκριση του Bti, μεταξύ των έξι διαφορετικών πληθυσμών Anopheles που αξιολογήθηκαν, η οποία πιθανώς σχετίζεται με τη διαφορετική απόκριση των ειδών στη δραστική ουσία. Όσον αφορά στην απόκριση στα πυρεθροειδή εντομοκτόνα, οι βιοδοκιμές που πραγματοποιήθηκαν υπέδειξαν την ανάγκη πραγματοποίησης περαιτέρω διερεύνησης. Ωστόσο, τα αποτελέσματα των μοριακών αναλύσεων όλων των ατόμων όλων των πληθυσμών Anopheles spp. που εξετάστηκαν στην παρούσα μελέτη έδειξαν την απουσία μεταλλάξεων kdr. Συνεπώς, τα αποτελέσματα των βιοδοκιμών υποδηλώνουν την πιθανότητα μειωμένης απόκρισης των ειδών που συνθέτουν τους πληθυσμούς στη δραστική ουσία ή μαρτυρούν την ύπαρξη κάποιου είδους ανθεκτικότητας εκτός της ανθεκτικότητας στόχου. Τέλος, δεν βρέθηκε κανένα ύποπτο δείγμα πλασμώδιου στα ενήλικα κουνούπια που εξετάστηκαν. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν σημασία της συνεχούς επιτήρησης των κουνουπιών για την αποτελεσματική και βιώσιμη διαχείριση των φορέων της ελονοσίας.
Mosquito species of the genus Anopheles are abundant in many areas in Greece, with some known to be competent vectors of malaria, posing a potential health risk. In the present work, we recorded the Anopheles species of larval breeding sites from six different areas of Greece. Bioassays contacted to monitor their susceptibility to certain insecticides. The recommended by World Health Organization (WHO) method has been used for the evaluation of the efficacy of the larvicidal agent Bacillus thuringiensis israelensis (Bti) against mosquito larvae and the CDC bottle assay method for the response of adults to pyrethroid insecticides. Furthermore, molecular testing took place for species identification and the detection of known insecticide resistance alleles (kdr mutations). The primary vectors for malaria transmission Anopheles sacharovi, An. maculipennis and An. lambranchiae were present in at least one of the six sampling locations, among other less important but competent malaria vectors (An. claviger, An. algeriensis, An. plumbeus, An. superpictus and An. hyrcanus). A variation in Bti response was observed among six different populations of Anopheles evaluated, which is probably related to the different species response to the active substance. Regarding the response to pyrethroid insecticides, the bioassays carried out indicated the need for further investigation. However, the results of molecular analyses of all Anopheles spp. populations tested in the present study showed the absence of kdr mutations. The results suggest the possibility of reduced response of the species composing the populations to the active substance or indicate the existence of resistance except from target-site resistance. Finally, none of the tested adult mosquitoes included any suspicious plasmodium samples. The results highlight the significance of ongoing mosquito surveillance for efficient and long-term control of malaria vectors.
