Μνημειακά και άλλα σημαντικά δένδρα της λεκάνης απορροής των χειμάρρων του Καρπενησίου: δενδροχρονολογική διερεύνηση υδρολογικών και ιστορικών παραγόντων

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή αποσκοπεί στη διερεύνηση υδρολογικών και ιστορικών παραγόντων μέσα από τη μελέτη της ηλικίας και των δακτυλίων μνημειακών και άλλων σημαντικών δένδρων της λεκάνης απορροής των χειμάρρων του Καρπενησίου, ακολουθώντας μια δενδροχρονολογική – δενδροοικολογική προσέγγιση και ανάλυση. Τα δένδρα υπηρετούν σημαντικούς οικολογικούς, πολιτιστικούς και ιστορικούς ρόλους στις κοινότητες και τα οικοσυστήματα που τα φιλοξενούν. Στο πλαίσιο της λεκάνης απορροής των χειμάρρων του Καρπενησίου, η παρούσα έρευνα στοχεύει στην κατανόηση του πώς τα δένδρα σχετίζονται με τη γεωμορφολογία, την υδρολογία, τα ιστορικά γεγονότα και τις τοπικές παραδόσεις και πώς μέσα από αυτά μπορούμε να τα χρονολογήσουμε και να τα ερμηνεύσουμε. Για την υλοποίηση της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν δενδροχρονολογικές τεχνικές για τον προσδιορισμό της ηλικίας αλλά και της ιστορίας των δένδρων, συλλέγοντας στοιχεία από τους δακτυλίους ετήσιας ανάπτυξης. Ενώ με τη χαρτογράφηση της κατανομής των δένδρων μέσω γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (GIS) αναλύθηκε η σχέση των δένδρων με τη γεωμορφολογία και τη ροή των χειμαρρωδών ρευμάτων. Αξιοποιώντας ιστορικά στοιχεία εξετάσθηκαν οι σχέσεις και αλληλεπιδράσεις μεταξύ των δένδρων και των ανθρωποκεντρικών δραστηριοτήτων στην περιοχή και επιπλέον διερευνήθηκαν παραδόσεις ήθη και έθιμα που συνδέονται με τη φύση και τα δένδρα στην περιοχή του Καρπενησίου. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τον ρόλο των δένδρων στη διαμόρφωση του υδρολογικού ιστορικού των χειμάρρων και της πόλης του Καρπενησίου στο παρελθόν, πριν γίνουν διάφορες αναπλάσεις, καθώς και των παραδοσιακών πρακτικών και ιστορικών γεγονότων της πόλης. Από την έρευνα αυτή ενισχύεται η κατανόηση της πολυπλοκότητας των αλληλεπιδράσεων μεταξύ φύσης, ιστορίας και πολιτισμού σε αυτή την περιοχή, δίνοντας ταυτόχρονα προσεγγίσεις για την αειφορική διαχείριση του περιβάλλοντος.

This master's thesis aims to investigate hydrological and historical factors through the study of the age and the rings of monumental and other important trees in the catchment area of the streams of Karpenissi, following a dendrochronological - dendroecological approach and analysis. Trees serve important ecological, cultural and historical roles in the communities and ecosystems that host them. In the context of the watershed of the streams of Karpenissi, the present research aims to understand how the trees are related to geomorphology, hydrology, historical events and local traditions and how through these we can date and interpret them. To carry out the research, dendrochronological techniques were used to determine the age and history of the trees, collecting data from annual growth rings. While mapping the distribution of trees through geographic information systems (GIS) analyzed the relationship of trees with geomorphology and the flow of torrential streams. Utilizing historical evidence, the relationships and interactions between trees and anthropocentric activities in the area were examined and in addition traditions, customs and traditions related to nature and trees in the area of Karpenisi were investigated. The results highlight the role of trees in shaping the hydrological history of the streams and the city of Karpenissi in the past, before various reconstructions, as well as the traditional practices and historical events of the city. From this research, the understanding of the complexity of the interactions between nature, history and culture in this region is strengthened, while giving approaches for the sustainable management of the environment.