Mελέτη και σχεδιαστική πρόταση ανάπλασης του χώρου του «Ναυτικού Οχυρού» (Ο.Τ.415) και του έναντι αυτού Δημοτικού Χώρου Στάθμευσης στον Δήμο Βριλησσίων

Abstract

H παρούσα μελέτη, συνοδευόμενη από σχεδιαστική πρόταση, αφορά στην ανάπλαση του χώρου του «Ναυτικού Οχυρού» (Ο.Τ. 415) -ευρύτερα γνωστού ως «Ναυτική Βάση» και ως Πάρκο «Μαρία Κάλλας»- και του έναντι αυτού Δημοτικού χώρου στάθμευσης (Ο.Τ. 444) στον Δήμο Βριλησσιών Αττικής. Οι υπό μελέτη χώροι βρίσκονται σ’ ένα ιδιαίτερα κομβικό σημείο του Δήμου Βριλησσίων, στη διασταύρωση των Λεωφόρων Αναπαύσεως και Πεντέλης, όπου σχεδόν ενώνονται τα Βριλήσσια με το Μαρούσι, τα Μελίσσια και την Πεντέλη, επομένως η ανάπλασή τους θα συμβάλλει στην αισθητική, λειτουργική και περιβαλλοντική αναβάθμιση του χώρου υπερτοπικά. Πέρα, όμως, από τη θέση, η ιδιαιτερότητα του χώρου του Ο.Τ.415 έγκειται στο γεγονός ότι φιλοξενεί ένα υπόγειο Ναυτικό οχυρό, καθώς ο συγκεκριμένος χώρος αποτελούσε παλαιότερα βάση του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Για την ανάπλαση των δύο χώρων ελήφθησαν υπόψη η θέση και τα μορφολογικά τους στοιχεία, οι κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο (το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου, η πρόταση τροποποίησής του, το νομοθετικό πλαίσιο όσον αφορά στις χρήσεις κ.α.), οι ανάγκες του Δήμου σε χώρους και χρήσεις καθώς και οι απόψεις των πολιτών, προκειμένου να προκύψει μια πρόταση ανάπλασης θελκτική για το κοινό μέσα από έναν συμμετοχικό σχεδιασμό. Οι απόψεις των πολιτών διερευνήθηκαν μέσω ενός δομημένου ερωτηματολογίου με ερωτήσεις ανοικτού και κλειστού τύπου, που διανεμήθηκε σε διαφόρους χώρους του Δήμου με αποτέλεσμα την συγκέντρωση 178 συμπληρωμένων ερωτηματολογίων. Τα αποτελέσματα της έρευνας ελήφθησαν υπόψη στη σύνταξη της πρότασης ανάπλασης των χώρων με απώτερο στόχο την ανάδειξη του Ναυτικού Οχυρού υπερτοπικά και τη δημιουργία ενός θελκτικού χώρου πρασίνου καθώς και ενός υπερσύγχρονου και πρωτοποριακού υπόγειου χώρου στάθμευσης των οχημάτων του Δήμου, που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις μιας «πράσινης» πόλης και στις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης. Χρήσεις που επελέγησαν, όπως το πευκοδάσος, τα ξέφωτα με τον φυσικό χλοοτάπητα, η προσβασιμότητα στο λόφο που καλύπτει το Οχυρό, η τεχνητή λίμνη (που διατηρείται), οι ανθώνες και η φυτοτεχνική διαμόρφωση του χώρου δημιουργούν ένα φυσικό μεσογειακό περιβάλλον ελκυστικό για το κοινό, ενώ η εγκατάσταση στο χώρο ενός κυλικείου, ενός υπαίθριου αμφιθεάτρου, μιας σύγχρονης βιβλιοθήκης με τμήματα παίδων και ενηλίκων, δύο παιδικών χαρών (παίδων και εφήβων) και διαφόρων υπαίθριων αθλητικών εγκαταστάσεων για παιδιά και ενήλικες συνοδευόμενα από τους απαραίτητους βοηθητικούς χώρους (χώρους υγιεινής, στάθμευσης κλπ) εξασφαλίζουν την επισκεψιμότητα και τη μακρά παραμονή στο χώρο διεποχικά. Επιπλέον, η υπόγεια εγκατάσταση των οχημάτων του Δήμου στο δημοτικό χώρο στάθμευσης και η διαμόρφωση του χώρου υπέργεια με χώρους πρασίνου και πολιτιστικές εγκαταστάσεις αναβαθμίζουν την εικόνα της περιοχής, ενώ η πεζογέφυρα με την οποία προτείνεται η σύνδεση των δύο χώρων λειτουργεί ως τοπόσημο στην ευρύτερη περιοχή.

The present study concerns the regeneration and enhancement of the “Νavy Fortress” (Block 415) –widely known as ‘Navy Base” and as “Maria Callas” Park- and the Municipal parking lot (Block 444) in the Municipality of Vrilissia in Attica. A design proposal has been included in the study. The areas studied are located near a main junction at the intersection of Anapafseos and Penteli avenues where Vrilissia borders with Marousi, Melissia and Pendeli. The regeneration and enhancement will make a major contribution to the improvement of the area and will upgrade it not only aesthetically but functionally as well. Therefore, all the neighbouring municipalities will be upgraded for the benefit of their citizens. Block 415 is unique as it is located on an underground navy Fortress, formerly used as a base of the Greek Navy. In order for these two areas to be regenerated and enhanced, the following priorities had to be taken into consideration: o The location and morphological elements, o The climate condition of the area, o The existing legislative framework of the general urban plan of the municipality, o The requirements of the municipality for open spaces, o Community involvement, in order to obtain the views of the citizens and thus come up with an attractive proposal through a Participatory Planning. The views of the citizens were examined through a structured questionnaire consisting of open and closed ended questions which were distributed in various areas of the Municipality, resulting in the collection of 178 completed questionnaires. In the drafting of the proposal, the results of the research were taken into account for the urban renewal of the spaces with the final goal of using the Naval Base to create attractive green spaces as well as a state of the art and innovative underground parking for vehicles of the Municipality. Moreover, the requiremens for a green city were taken into consideration, as well as the principles of sustainable growth. Parts of the park’s design proposal, such as: o A Pine forest, o natural lawn glades, o the hill over the Fortress, o the artificial lake, o flowerbeds and the plant configuration of the area, o a canteen, o an open space amphitheater, o a modern library with sections for children and adults, o two playgrounds for children and teenagers, o various outdoor sports facilities for children and adults, o the necessary auxiliary spaces, such as sanitation facilities, parking spaces and additional facilities are required in order to create a natural mediterranean environment which will be attractive to the public and, also, ensure that long visitations become possible throughout the year. Moreover, the underground parking space for the Municipality's vehicles and the layout of the above-ground area with green spaces and cultural facilities will improve the appearance of the area. Furthermore, the proposed pedestrian bridge for the connection of the two spaces will function as a landmark in the nearby wider area.